Precyzyjne pozycjonowanie graftów kostnych w obrębie twarzoczaszki, ich dokładna stabilizacja, dobre unaczynienie sąsiadujących tkanek miękkich oraz kostnych składają się na sukces operacji rekonstrukcyjnych bazujących na autoprzeszczepie kości. Przedoperacyjne, wirtualne planowanie zabiegów wraz z wykorzystaniem techniki druku 3D pozwala na zwiększenie precyzji wykonywanych rekonstrukcji. W rezultacie przekłada się to bezpośrednio na estetyczne oraz funkcjonalne efekty. Według Journal of Oral and Maxillofacial Surgery, Medicine and Pathology [1] tematyką, która dominuje w artykułach naukowych dotyczących spersonalizowanych rozwiązań dedykowanych chirurgii szczękowo – twarzowej są szablony chirurgiczne (46%). Dlaczego cieszą się one tak dużą popularnością wśród chirurgów? Jakie korzyści wynikają z ich zastosowania?
Potrzeba matką wynalazków
Szablony chirurgiczne często zwane inaczej prowadnicami lub przymiarami chirurgicznymi umożliwiają precyzyjne prowadzenie narzędzi chirurgicznych w określonym miejscu i pod określonym kątem. Są one niepowtarzalne i pasują tylko do jednego pacjenta. Wyróżniamy trzy rodzaje szablonów chirurgicznych: do resekcji nowotworu, przygotowania graftów oraz ich pozycjonowania z sąsiednimi tkankami kostnymi. Te spersonalizowane rozwiązania powstają w toku przedoperacyjnego planowania zabiegu.
Projektowanie szablonu zawsze odbywa się przy współudziale lekarza – w naszym przypadku poprzez system online dostępny z dowolnego miejsca na świecie (platforma psPortal). Dzięki takiemu rozwiązaniu lekarz ma możliwość m.in. określenia zakresu resekcji nowotworu, a w kolejnym etapie weryfikacji czy szablon spełnia stawiane przed nim wymagania. Innymi słowy szablony chirurgiczne pozwalają na przeniesienie wcześniej przygotowanego wirtualnego planu operacji w rzeczywisty wymiar.
Jednorazowe narzędzia chirurgiczne w postaci prowadnic są użyteczne w wielu przypadkach operacji resekcyjnych oraz rekonstrukcyjnych [2]. Do najważniejszych zalet szablonów chirurgicznych należy podniesienie precyzji wykonywanych zabiegów chirurgicznych. Dodatkowo ich zastosowanie skraca również czas trwania operacji, co bezpośrednio przekłada się na niższe ryzyko wystąpienia powikłań takich jak: uszkodzenie nerwu trójdzielnego (12%), infekcja (3.4%) oraz pooperacyjne dolegliwości bólowe stawu skroniowo – żuchwowego (2.1%) [5]. Potwierdzona dokładność szablonów chirurgicznych [3] pozwala na znaczne zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia któregokolwiek z wyżej wymienionych powikłań, a co za tym idzie przeprowadzenia operacji rewizyjnych.
Czas to pieniądz
Badania przeprowadzone przez chińskich naukowców [8] udowodniły, że w przypadku zastosowania spersonalizowanych rozwiązań, w tym szablonów chirurgicznych, czas trwania operacji jest o 15% krótszy w porównaniu do zabiegów standardowych, często bazujących jedynie na doświadczeniu chirurga. Średni czas trwania operacji z wykorzystaniem wirtualnego planowania wyniósł 5 godzin 54 minuty, natomiast standardowy zabieg – 6 godzin 54 minuty. Czas w przypadku rekonstrukcji żuchwy bądź szczęki z wykorzystaniem autoprzeszczepu ma nie małe znaczenie, ponieważ czas niedokrwienia tkanki kostnej – w tym autograftu nie powinien przekraczać 5 godzin [2]. Bez wątpienia nie małe znaczenie mają również koszty tak skomplikowanych i wielogodzinnych operacji. Według Annals of Medicine and Surgery [9] koszt minuty wielogodzinnej operacji to nawet 25 £!
Podsumowując: indywidualne szablony chirurgiczne projektowane na podstawie przedoperacyjnego planu operacji przy współudziale lekarza to w szczególności większe bezpieczeństwo wykonywanych operacji. Korzyści wynikające z ich zastosowania nie odnoszą się jedynie do pacjenta ale również do chirurga, jak i kadry zarządzającej szpitalem.
Nasze szablony chirurgiczne wykonywane są z biokompatyblinej żywicy akrylowej, pozwalającej na kontakt z tkanką żywą do 24 godzin. Przed użyciem szablonów niezbędna jest ich sterylizacja w autoklawie z wykorzystaniem nasyconej pary wodnej pod ciśnieniem. Czas produkcji szablonów chirurgicznych ogranicza się do 5 dni roboczych licząc od przesłania badania tomograficznego do gotowego zestawu rekonstrukcyjnego z szablonem. Tak krótki czas pozwala na ich zastosowanie także w przypadkach niecierpiących zwłoki.
Zachęcamy do zapoznania się z przypadkiem użycia szablonów podczas rekonstrukcji żuchwy z wykorzystaniem autoprzeszczepu pochodzącego z kości strzałkowej.
